Край і Світ

Яўрэі. Мень Аляксандр Уладзіміравіч — святар Рускай праваслаўнай царквы, багаслоў, прапаведнік. Нарадзіўся 22 студзеня 1935, у Маскве. Учился в Ленинградской духовной семинарии, Московской духовной академии. Служил в ряде подмосковных приходов, был настоятелем Сретенской церкви (микрорайон Пушкино). Считался одним из ведущих христианских проповедников. Аўтар кніг па багаслоўі, гісторыі хрысціянства і іншых рэлігій. Забіты у Маскоўскай вобласці 9 верасня 1990 (55 гадоў). Абставіны, матыў і вінаваты злачынства засталіся нявысветленымі.

Палешукі Заходняй Беларусі. 22 студзеня 1986, Пінску нарадзіўся Чарнякевіч Ціхан Валер’евіч - беларускі літаратуразнавец, крытык. Скончыў факультэт беларускай філалогіі і культуры БДПУ. Працаваў у газеце «Літаратура і мастацтва», часопісе «Маладосць». Аўтар вершаў, шматлікіх артыкулаў і публікацый у галіне літаратуры. Супрацоўнічае з часопісам "Дзеяслоў", штомесячнікам "Літаратурная Беларусь", кампаніяй "Будзьма беларусамі!" і інш. Сябра Беларускага ПЭН-цэнтра і Саюза беларускіх пісьменнікаў. Перакладае з украінскай, польскай і англійскай моў. Беларусіфікаваны. З інтэрв’ю. 1. Для каго вы пішаце? Для тых, хто ўмее чытаць па-беларуску. 2. Дзе вам найлепш пішацца, і калі? На самоце, у цішыні. Як правіла, ня дома. 3. Аўтарам якой ужо напісанай кнігі вы хацелі б быць? «Падручны расейска-крыўскі (беларускі) слоўнік» Ластоўскага. 4. Які літаратурны герой найбольш падобны да вас? Лявон з апавяданьня Гарэцкага «Юбілеуш». 5. Хто ваш улюбёны пісьменьнік? Напішу «Міхась Стральцоў», хоць улюбёных, напэўна, чалавек сорак. 6. Што вы цяпер чытаеце? Двухтамовік ліставаньня Чэхава. Перачытваю салжаніцынскі «ГУЛАГ», фіналістаў сёлетняга Гедройця. 7. На якіх замежных мовах (расейская ня лічыцца) вы можаце чытаць? На украінскай, польскай, ангельскай. 8. Якая ваша найбольш улюбёная кніга з напісаных вамі? Сын. 9. Якую кнігу вам яшчэ хочацца напісаць? Пра Менск 1920-х гадоў. Нон-фікшн, вядома. Прозы баюся. 10. Калі вы адчуваеце сябе найбольш свабодным? Калі плаваю ў Піне на сьпіне. ***Н.К. Шпацыруем у парку І пінаем лісты. Паваротак у арку, Дзе «Салон красоты». Разыходзіцца рэха. Сіні знак на слупе. Палавінкі арэха У адной шкарлупе. Сціжма перагародак, Пераціснуты лёх, І так смажыць прырода, Што хапіла б на трох. Тут жа сіберны холад, Золь са снегам у твар. Сустракай, шэры горад, Кантрабандны тавар – П’ецца поўнаю чарай, Аплаўляе прыпой, Уздымаецца парай Над табой, нада мной, У аблокі ўзлятае, Дзе ў тым горадзе сад. І ніхто не спявае. І не прыйдзе назад.

Люди и Брест. 22 января 1928, в Минске родился Владимир Петрович Самович (бел. Уладзімір Самовіч) – белорусский государственный деятель. Почетный гражданин Бреста. Учился в Брестском пединституте Пушкина (БГПИ). Работал в комсомоле: первым секретарем Каменецкого, Ивацевичского райкомов комсомола, вторым секретарем Брестского комитета ЛКСМБ. На партийной работе: первый секретарь Брестского горкома КПБ, заведующий отделом Брестского обкома партии. Депутат Верховного Совета БССР. Человек своего времени, убеждённый коммунист. По интеллекту был на голову выше других партийных лидеров, его ораторскому искусству завидовали. Награжден орденами Ленина, Трудового Красного Знамени, двумя орденами «Знак Почета», пятью медалями. Одно из последних упоминаний о нем сохранилось в газете «Заря», за год до смерти. Тогда еще присутствовало социальное равенство среди людей, вне зависимости от того начальник это или простой человек. 80-летний Самович, попал в травматологическое отделение Брестской больницы скорой медпомощи. Очень тепло и сердечно отозвался о врачах, медсестрах, санитарках, работающих в отделении, он тогда попросил озвучить на страницах «Зари» такую просьбу-предложение: «Учитывая сравнительно невысокие зарплаты медиков, почему бы не доплачивать надбавки хирургам и некоторым другим высококлассным врачам, специализирующимся на проведении сложных операций». Жил в центре Бреста, по ул. Пушкинской, 6. Умер в Бресте в 2009 (81 год). На доме, в котором он жил, установлена мемориальная доска.

Люди и Брест. Кебец Михаил Иванович (бел. Кебец Міхаіл) – беларускі мастак. Родился 22 января 1949, в Петрикове, на Гомельщине. Учился в Минском художественном училище Глебова. Более тридцати лет жил и творил в Бресте. Работал в области станковой живописи и акварели в жанрах пейзажа и натюрморта. Основные произведения: картины «Разліў на Мухаўцы», «Рака Лясная», «Меднае возера», «Камянец»; серии «Па Палессю», «Берасцейшчына»; портреты А. Кожина, А. Усса, «Аутапартрэт» и др. Участник художественных выставок. Произведения находятся в музеях Бреста, в частных коллекциях ряда европейских стран. Умер безвременно в Бресте 21 октября 2005 (56 лет).

Белорусы и сталинский террор. Александрович Андрей Иванович (бел. Андрэй Александровіч) — белорусский советский поэт, критик, переводчик, государственный и общественно-политический деятель. Член-корреспондент Академии наук Белорусской ССР. Член Союза писателей СССР. Родился 22 января 1906, в Минске. Старшая сестра — литературовед Алеся (Александра Ивановна) Александрович Учился в Минском педтехникуме, в БГУ. Явился одним из шести поэтов-организаторов литературного объединения «Маладняк», позже в Белорусской ассоциации пролетарских писателей (БелАПП). Работал в журналистике. Стал Директором Института языка АН БССР, член-корреспондент Академии наук БССР. Член ЦИК БССР. Остро критиковал «нацдемов», сам стал жертвой сталинских репрессий. В 1937, исключен из правления Союза писателей, в 1938, арестован, осуждён на 15 лет лагерей. В 1938—1947 отбывал наказание на строительстве Норильского металлургического комбината. Освобождён. Ему было запрещено работать в средствах массовой информации. В 1949 вновь арестован, выслан в Красноярский край. Реабилитирован в 1955. Жил в Минске. Основная тематика произведений — строительство социализма, классовая борьба в период коллективизации, подвиг народа в годы Второй Мировой, борьба за мир. После сталинских лагерей умер безвременно в санатории в Подмосковье 6 января 1963 (56 лет). Похоронен в Минске на Восточном кладбище.

Брытанцы. Байран Джордж (англ.:George Gordon Noel Byron) — выдатны англійскі паэт і драматург. Вучыўся ў Кембрыджы. Падарожнічаў па Партугаліі, Іспаніі, Мальце, Грэцыі, Канстанцінопалю, наведаў Бельгію, Германію, Швейцарыю і Італію. Вянцом творчасці стала паэма «Дон Жуан», ў якой прадстаўлены ўсе канфлікты тагачаснай Еўропы. У паэме «Бронзавы век» («The Age of Bronze», 1823) уславіў Тадэвуша Касцюшку. Хадзілі чуткі аб шлюбным насіллі, здрадах, інцэсце і гомасексуалізме Байрана. Даведаўшыся аб грэчаскім паўстанні супраць турэцкай акупацыі, Байран накіраваўся ў Грэцыю, прыняў удзел у дзейнасці штаба паўстанцаў. Памер заўчасна у заходняй Грэцыі 19 красавіка 1824 (36 гадоў). Пахаваны ў Англіі ў Нотынгемшыр. Паэту усталяваны помнікі ў краінах Еўропы. З імем Байрана звязаны тып светаўспрымання і паводзін — байранізм — спалучэнне пачуцця расчаравання ў рэчаіснасці, адчування катастрафічнасці быцця, страты ідэалаў, духу бунтарства. На беларускую мову творы Байрана пераклалі Рыгор Барадулін, Юрка Гаўрук, Уладзімір Дубоўка, Галіна Дубянецкая, Уладзімір Караткевіч, Максім Лужанін, Язэп Семяжон, Максім Танк, Эдзі Агняцвет, Еўдакія Лось, Мікола Аўрамчык, Уладзімір Скарынкін.