Предыдущая публикация
Неле илыш виянракым ыштен
Л.А.Токарева – тылын труженикше, тений кеҥежым 93 ийым темен. Старший сержант да лӱйкалымаш дене чемпионко ятыр ий Йошкар-Оласе следственный изоляторышто служитлен.
Школ олмеш – колхоз пашаште
Лидия Алексеевна – пошкудо Киров кундем гыч, Шустово ялыште (кызыт ты населённый пункт картыште уке) шочын-кушкын. Кум меҥге тораште верланыше пошкудо селаш школыш коштын. Но вич классым гына тунем шуктен – Кугу Отечественный сар тӱҥалын. Колхозышто тыршыше-влак кокла гыч шукын фронтыш каеныт. «Мом ыштет, чылалан шанчыеҥ лийман огылыс», – ойленыт правленийыште да 12 ияш Лидалан ясльыш коштшо йоча-влакым ончаш ӱшаненыт.
Ӱдыр кушкынат шуктен огыл, тудым пасу пашаш колтеныт: имне дене куралын, ӱден, тырмален, терысым луктын. Лида вӱльым кушкыж шинчын кертын огылат, сар гыч сусыргышо кидан толшо бригадир тидым ышташ полшен. А телым ӱдыр-влакым чодырам руаш колтеныт, колхоз ферме-влакым олташ пу кӱлын. Кок метран шопке сорымым кузе кучылтыныт, лум дене шӱдыреныт, шоналташат йӧсӧ. Паша кече деч вара нуным шып тымык ял вашлийын – тидыжат куандарен. Похоронкым налше пошкудын урмыж шортмыжо путырак неле лийын.
Сеҥымаш нерген уверым Лида правленийыште вашлийын. Юарлен кычкырыше йолташ ӱдыржӧ-влак дене ты уверым мӧҥгышт намиен шукташ тынар чот вашкеныт, пошкудышт, нуным ужын, ӧрмышт дене тӱҥын шогалыныт: иктаж- мо лийын, шоненыт.
Сар пагытысе кочо жапым Лидия Алексеевна кызытат шарналта. Но тылеч варажат тудын илыш корныжо тӧр лийын огыл. Ӱдыр трактористлан тунем лектын, кӱлеш годым комбайн рульымат пӱтырен. Туге гынат моло паша деч лӱдын огыл, колхозышто мешакымат нумалаш логалын. Кызытат шарна: шӱльӧ да йытын нӧшмӧ мешак-влак эн неле лийыныт.
Куд йоча, службо
Лида 21 ияш марлан лектын, икмыняр жап гыч ешыж дене Йошкар-Ола воктенысе Данилово ялыш илаш кусненыт. Пелашыж дене 15 ийым гына пырля илен шуктеныт: пӧръеҥ, пӧртым чоҥен пытарыде, илыш дене чеверласен. Ӱдырамаш куд шочшо: вич ӱдыр да эрге – дене шинчен кодын. Кугуракше 12 ияш лийын, изиже кок ийым эртен.
Тӱрлыжымат чытен лекше, еҥ-влакын поро кумыл ден торжалыкыштымат ужшо Лидия Алексеевна Йошкар-Оласе следственный изоляторыш пашаш толын. Тудым режим отделыш налыныт, тӱшкагудышто пӧлемым пуэныт, шым еҥлан – индеш квадратный метр.
Службо годым тӱрлыжат лиеден: пашажым кӱлынак шуктышо контролёр шкем шке пытараш шонышо икмыняр еҥын илышыжым утарен коден. Кызытсе семын тунам видеонаблюдений лийын огыл, чылажымат пашаеҥлан ӱшаненыт – тудо чыла ужын-шижын моштышаш, сай интуициян лийшаш. Садлан шке жапыштыже йоҥылыш паша деч утарыме еҥ-влак старший сержант Токаревалан варажым тауштеныт гына.
Лидия Алексеевнан документше-влак коклаште шке службым сайын шуктымылан таумутым шотленат от пытаре, лӱйкалымаш дене таҥасымашлаште сеҥымыж нергенат ятыр кагаз пеҥгыдемда. Следственный изоляторышто пашам ыштыше пӧръеҥ-влак коклаште лӱйкалымаш дене чемпионко лияш шергым шога. Лидия Алексеевна пистолет денат, автомат денат иксемын сайын лӱйкален. Ече дене шке учрежденийысе чемпионатлаштат тудо шуко гана сеҥен.
Уналан эре куана
Ийготыш шумеке, вес кечынжак Л.Токарева пенсийыш лектын, службо деч ноен, кажне гана паша кече деч вара йӱдым мӧҥгӧ толын пураш йыгыжген. Эше икмыняр ий ик гражданский организацийыште пашам ыштен, тунамже кеч каныш кечылаште да пайрем годым мӧҥгыштӧ лийын. А вара уныка-шамыч дене шогаш жап шуын: кызыт тудо – 11 уныкан да 18 кугезе уныкан кова. Нунын кокла гыч уголовно-исполнительный системыште служитлышат улыт.
Кызыт Лидия Алексеевна мӧҥгыж гыч шуэн лектеш. Нылымше пачаш гыч волен-кӱзаш куштылгыжак огыл. Телевизорым онча, Тоська пырысшат воктечше ок кораҥ. Кеҥежым ӱдыржӧ-влак дене дачыште жапым эртара, пашам ыштен тунемше ялысе еҥ тидлан куана гына. Тылын труженикше да уголовно-исполнительный системын ветеранже уна-влаклан эре куана, нунышт туддеке чӱчкыдын толыт.
А.Канатеев.
Авторын фотожо.
Следующая публикация
Нет комментариев