Предыдущая публикация
<<<<<<<< " АССАЛОМУ АЛАЙКУМ!
ХАЙРЛИ ТОНГ! ОМОНАТ ДУНЁДА ОМОНМИСИЗ АЗИЗИМ! " >>>>>>>>
ЯНА БИР ТОНГНИ ХАДЯ К,ИЛГАН ОЛЛОХИМГА ХАМДУ САНОЛАР БУ'ЛСИН!
Юзингиздаги қувонч кун давомида ҳамроҳингиз бўлсин!
Қалб мусаффо бўлса, фикр соф бўлади.
– Фикр мусаффо бўлса, руҳ гўзал бўлади.
– Руҳнинг гўзаллиги ахлоқ ва муомалага таъсир қилади.
Шундай экан, покланишни қалбдан бошлайлик!
"Минг афсуски ҳаммамиз қалби кўрларга эмас, кўзи кўрларга раҳим қиламиз"...
Нажиб Фозил..
"Қалб фақат яхшилик билан қозонилади"!
Ҳазрати Али розияллоҳу анҳу.
________________________
Яхши кўриш бошқаю, меҳр бериш бошқа экан.
Меҳрнинг изҳорида гап кўп экан. Яратган бирон инсонга нисбатан юрагингизга туйғу жойласа, билингки, уни улашиш керак. Меҳр улашилганда ортадиган, яширилганда сўнадиган нарсадир.
Отамисиз, фарзандингизга меҳр беринг, талтайиб кетади деманг, меҳр бузмайди болани, эътиборсизлик ва кибр бузади.
Эрмисиз, аёлингизга меҳр беринг, талтаяди деманг, меҳрсизликдан қуриб ёки бошқалардан меҳр тиланиб юргандан кўра, жуфти ҳалолининг меҳридан талтайиб яшнасин.
Фарзандмисиз, ота-онангизга меҳрингизни изҳор қилинг, кўп-кўп изҳор қилинг, шундоғам биладилар деманг, билиш кўнгилга таскин бермайди, кўнгилга туйиш таскин беради. Меҳрингизни доим ҳис қилиб турсинлар.
Изҳор этилмай кетган меҳрнинг уволи бор...
_________________
Гуноҳи кабираларнинг бири – Ота-Онага бўйсунмасликдир.
Оила қурган мусулмон киши учун энг катта ҳаётий масала бу хайрли зурриёд тарбиялашдир.
Ҳадисларда хабар қилинадики, Қиёмат кунида Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ўз умматларининг кўплиги билан фахрланадилар. Шунингдек, айтиш керакки, солиҳ фарзандларнинг ўз Ота- Оналари ҳаққига қилган дуолари Ота-Оналарига охиратда улкан хайрлар олиб келади.
Ота-Она ўз фарзандига бериши мумкин бўлган энг катта ҳадя бу унинг Ислом руҳиятидаги гўзал тарбиясидир.
Хабар қилинадики, Аллоҳнинг Расули (соллаллоҳу алайҳи васаллам) айтдилар:
«Тўрт тоифа инсон жаннатга кирмайди ва унинг роҳатини тотимайди: доимий равишда маст қилувчи ичимлик ичиб юрган киши, судхўрлик билан шуғулланган киши, етимнинг молини еган киши, Ота-Онасига бўйсунмаган киши» (Термизий).
«Аллоҳ Оналарингизга яхши муносабатда бўлишингизни буюради. Аллоҳ Оталарингизга яхши муносабатда бўлишингизни буюради. Аллоҳ, шунингдек, сизларга қариндош-уруғлар билан яхши муносабатда бўлишни ва қариндошлик алоқаларини ушлаб туришингизни буюради». (Ибн Можа).
«Кимга уч қиз фарзанд берилган бўлса, у уларга яхши муносабатда бўлса, чиройли тарбия берса, уларга улғайгунларига қадар ғамхўрлик қилса, Жаннатга киради, агар кечирилмас гуноҳлари бўлмаса» (Термизий).
Гуноҳи кабиралардан бири – Ота-Онага бўйсунмасликдир.
Хабар қилинадики, Аллоҳнинг Расули (соллаллоҳу алайҳи васаллам) айтганлар:
«Қиёмат кунида Аллоҳ ўзи хоҳлаган бандаларини гуноҳлардан тозалайди.
Бироқ инсон ҳаёти давомида Ота-Онасига бўйсунмаган бўлса, у ҳали ҳаётлик давридаёқ бунинг жазосини тортади» (Ҳоким).
«Ота жаннатнинг энг яхши эшигидан киришга ёрдам беради.
Энди Сен Отангнинг ҳақларига риоя қилмай ёки бу эшикларга кириш имконини қўлдан чиқарасан ёки Отангнинг ҳақларини адо этиб, бу эшиклардан кириш имконига эга бўласан» (Ибн Можа).
АССАЛАМУ АЛАЙКУМ ВА РАХМАТУЛЛОХУ ВА БОРАКАТУХУ!
Следующая публикация
Комментарии 8
(аянчли ҳикоя)
Амаким Содиқ билан тенгдошман. У пайтларда амакиси ёки тоғаси билан тенгдош бўлишлик ажабланарли холат эмас эди. 1983 йилнинг кузида бобомни кўзлари кўрмай қолди. Уйдагилар бир икки шифокорларга кўрсатишди, лекин кўзларини қайта даволай олмади.
Шифокорлардан фақат бир сўз эшитишди. "Қарилик аломати". Хозиргидек линзалар бўлганда балки кўра олиши мумкинмиди. Қисқаси,бобомлар ҳеч нимани кўра олмай қолдилар.Синфдошим, амаким, яъни дадамнинг укаси Содиқ билан бир вақтда хизматга кетдик. Икки йил ўтиб хизматдан қайтдик. Хизматдан келганимда биринчи бўлиб бобомни зиёрат қилиб,дуоларини олишни мақсад қилиб, катта ховлига бордим.Уларни холатларини кўриб юрагим эзилди. Уларга раҳмим келди. Мана етти йилдирки зулмат қаъридалар.Кўзлари ожизлиги туфайли,бир жойда ётиб қолган. Кўп ётиш оқибатида оёқлари шишиб кетган эди.Болалигимда
бобомларникига жуда кўп ўйнагани келар эдим. У киши жуда бақувват эдилар. Хатто совуқ кунларда ҳам совуққотиш нима экан...Ещё"ПАДАРКУШ"...
(аянчли ҳикоя)
Амаким Содиқ билан тенгдошман. У пайтларда амакиси ёки тоғаси билан тенгдош бўлишлик ажабланарли холат эмас эди. 1983 йилнинг кузида бобомни кўзлари кўрмай қолди. Уйдагилар бир икки шифокорларга кўрсатишди, лекин кўзларини қайта даволай олмади.
Шифокорлардан фақат бир сўз эшитишди. "Қарилик аломати". Хозиргидек линзалар бўлганда балки кўра олиши мумкинмиди. Қисқаси,бобомлар ҳеч нимани кўра олмай қолдилар.Синфдошим, амаким, яъни дадамнинг укаси Содиқ билан бир вақтда хизматга кетдик. Икки йил ўтиб хизматдан қайтдик. Хизматдан келганимда биринчи бўлиб бобомни зиёрат қилиб,дуоларини олишни мақсад қилиб, катта ховлига бордим.Уларни холатларини кўриб юрагим эзилди. Уларга раҳмим келди. Мана етти йилдирки зулмат қаъридалар.Кўзлари ожизлиги туфайли,бир жойда ётиб қолган. Кўп ётиш оқибатида оёқлари шишиб кетган эди.Болалигимда
бобомларникига жуда кўп ўйнагани келар эдим. У киши жуда бақувват эдилар. Хатто совуқ кунларда ҳам совуққотиш нима эканлигини билмасдилар, юпқа яктакда кўкрагини очиб юраверардилар.
Кўзлари ожизлиги туфайли, ўзлари узоқ юра олмаслигини хисобга олиб яқинроқда у киши учун алоҳида хожатхона қилиб берилган. Ўзларининг илтимоси билан, ётган жойидан то хожатхонагача арқон тортиб берган эдик.
Арқонни ушлаганча ўзлари бориб келардилар.
Бошқаларни овора қилмаслик мақсадида албатта. Бир куни бобомларникига меҳмонга бориб, у ерда қоладиган бўлиб қолдим. Қош қорайган, шом вақти ўртоғим Содиқни
хонасида суҳбатлашиб ўтирган эдик. Бирдан
бобомнинг овози эшитилиб қолди.
- Содиқжон ўғлим.
- Тур Содиқ сени бобом чақиряпти, -дедим уни ўрнидан туришга уннаб.
Содиқ ўрнидан хохламайгина қўзғаларкан, ичида бир нималар деб сўкинди.
- Хой Содиқжон! -бобом яна илтижоли оҳангда чақирди.
- Тур тезроқ бобомни овозини эшитмаяпсанми? -дедим мен.
- Хозир, - дедида,ғазаб билан қўлларини мушт қилганча ташқарига чиқиб кетди.
Унинг бу кўйи ташқарига чиқиб кетганини кўриб,кўнглимда нохуш шубха уйғонди-да орқасидан мен ҳам югуриб чиқдим.Содиқ бобом томон шиддат билан бораркан, уни кўриб:
- Тўхта Содиқ, тўхта нима қилмоқчисан? -деб тўхтатмоқчи бўлдим.
- Сени ишинг бўлмасин!
- Тўхта дедим сенга! -шу ортидан етиб олишга уринарканман,афсуски улгурмадим.
У мендан анча илгарилаб кетган эди.
Қоронғуда арқонни йўқотиб йўлидан адашиб қолган бобомни ёнига яқинлашиб:
- Дам олгани қўясанми ёки йўқми, зериктирдингку! -деганча, Содиқ бобомнинг юз-кўзи аралаш тарсаки тортиб юборди.
У киши кутилмаган зарбадан бир қадам нарига отилиб, юз тубан ерга йиқилди.
Нақадар дахшатли манзара! Кутилмаган холатдан бир муддат карахт ахволга тушиб
қолдим. Ўзимга келдимда, Содиқни ура кетдим.
Содиқ, тепкиларимга ҳам муштларимга ҳам жавоб қайтармади.
Жойида тик турган бўйи анча вақт турди.
Мен бобомни ўрниларидан турғазиб, уст-бошини қоққанча жойига олиб бордим. Бобом ҳеч нима демас, фақат йиғлардилар холос.
Содиқ узр сўраш учун олдиларига келди.
Келганини пайқаган бобом хўнграб йиғлаганча унга гапира кетди.
- Ўз отангни урдинг а болам, айбим нима эди? Кўзларимни ожизлигими?Шунчалар ҳам
мендан тўйиб кетдингми ўғлим?
- Мени кечиринг дада! Илтимос кечиринг! - узоқ вақт кечирим сўради Содиқ.
- Қўрқма ўғлим сени қарғамайман! - деди бобом.
Ўша мудхиш кундан буён бобом ҳеч нарса емай қўйди. Кўп ўтмай бу оламдан бутунлай кўз юмди.
Йиллар ўтди. Содиқ ҳам уйланди.
Аллох унга қиз фарзанд ато этди. Ачинарлиси қизини кўзи туғма ожиз туғилди.
Ундан ҳам ёмони ўзи тузалмас дардга чалинди. Нафаси бўғадиган бўлиб қолди.
Бормаган кўрсатмаган шифокори қолмади.Фойда бермади. Бир нафаси қисилса, юз кўзлари кўкариб,о...Ещё"Нега бобомни урдинг ахмоқ, нега ўз отангни урасан ифлос"?
Содиқ, тепкиларимга ҳам муштларимга ҳам жавоб қайтармади.
Жойида тик турган бўйи анча вақт турди.
Мен бобомни ўрниларидан турғазиб, уст-бошини қоққанча жойига олиб бордим. Бобом ҳеч нима демас, фақат йиғлардилар холос.
Содиқ узр сўраш учун олдиларига келди.
Келганини пайқаган бобом хўнграб йиғлаганча унга гапира кетди.
- Ўз отангни урдинг а болам, айбим нима эди? Кўзларимни ожизлигими?Шунчалар ҳам
мендан тўйиб кетдингми ўғлим?
- Мени кечиринг дада! Илтимос кечиринг! - узоқ вақт кечирим сўради Содиқ.
- Қўрқма ўғлим сени қарғамайман! - деди бобом.
Ўша мудхиш кундан буён бобом ҳеч нарса емай қўйди. Кўп ўтмай бу оламдан бутунлай кўз юмди.
Йиллар ўтди. Содиқ ҳам уйланди.
Аллох унга қиз фарзанд ато этди. Ачинарлиси қизини кўзи туғма ожиз туғилди.
Ундан ҳам ёмони ўзи тузалмас дардга чалинди. Нафаси бўғадиган бўлиб қолди.
Бормаган кўрсатмаган шифокори қолмади.Фойда бермади. Бир нафаси қисилса, юз кўзлари кўкариб,оғзидан кўпик келиб,бир жойда типирчилаб қолар эди. Худди бир пайтлар бобом унинг зарбидан йиқилгандаги холатидек.
Орадан ўн беш йил ўтдики,соғлиғида янгилик йўқ. Соғлиғи сабаб бир жойда ишлай олмади. Рўзғори ҳам бир ахволда. Шу сабаб, хотини ҳам қизини олиб уйига кетиб қолди.
Хаётини
яҳшилаш мақсадида,иш қидириб кўчага чиқди. Лекин, қаерга иш сўраб бормасин.
Одамлар унга нафратини сочди.
- Сен ўз отангни уриб,қарғиш олгансан!
Холидан хабар олиш учун ёнига борганимда,
кўкрагига муштлаб урганча дод солиб йиғлайди.
- Ўртоқжон, қани дадам қайтиб келсалар-у, оёқлари тагига ётволиб қилган ишим учун кечирим сўрасам.
Лекин, буни хечам иложи йўқ. Отамни урган шу қўлларим узилиб тушса бўлмасмиди. Мен падаркушман ўртоқ!
Энди ростдам ҳам жуда кеч, "Сўнги пушаймон, ўзингга душман" деб бежизга айтишмайди...
"⚘СОГИНГАНЛАРИМ⚘" канали.
Орзи хола умр йўлдоши раҳматли Меҳмонқул бува билан яшаб ўн битта фарзанд туғди. Биронтаси турмади. Қилмаган ирим-сирими, чопмаган табиби қолмади. Умид қилаверди, қатнайверди ўша табибларга. Охири, ўн иккинчи бўлиб мана шу Ўлмасвойи туғилиши арафасида Худонинг марҳамати биланми, яхши бир туш кўрди. Тушида бир тўп оққа ўранган чоллар Орзи холани ўртага олиб узундан-узоқ дуо қилишди. Ўша куни эрталабига Ўлмасвой дунёга келди… Яхши эслайди… Меҳмонқул бува далада кетмончи бўлса ҳам бирон марта бўлсин зориқтирмади она-болани. Азбаройи қувонганидан кучига куч қўшилиб ишлади. Ўзини ўтга-чўққа урди. Аммо, якка-ю ягона фарзандига борини берди… Вой-вой-вой!.. Отаси бу Ўлмасвойни қанақанги эркаларди-я!.. Ҳеч кимни ёмон кўнгилда унинг яқинига йўлатмасди… Мактабда ўқиб юрганида қизлар унинг орқасидан чопишгани-чи?! Боласи бечорани кўз очиришга қўйишмасди-я, тушмагурлар! Уялганидан ўзини қўярга жой тополмай қоларди шўрлик… Ўғил бола бўлсаям ...Ещё"ҚОТИЛГИНА КЕЛИН"… (Воқеа реал ҳаётдан олинган)
Орзи хола умр йўлдоши раҳматли Меҳмонқул бува билан яшаб ўн битта фарзанд туғди. Биронтаси турмади. Қилмаган ирим-сирими, чопмаган табиби қолмади. Умид қилаверди, қатнайверди ўша табибларга. Охири, ўн иккинчи бўлиб мана шу Ўлмасвойи туғилиши арафасида Худонинг марҳамати биланми, яхши бир туш кўрди. Тушида бир тўп оққа ўранган чоллар Орзи холани ўртага олиб узундан-узоқ дуо қилишди. Ўша куни эрталабига Ўлмасвой дунёга келди… Яхши эслайди… Меҳмонқул бува далада кетмончи бўлса ҳам бирон марта бўлсин зориқтирмади она-болани. Азбаройи қувонганидан кучига куч қўшилиб ишлади. Ўзини ўтга-чўққа урди. Аммо, якка-ю ягона фарзандига борини берди… Вой-вой-вой!.. Отаси бу Ўлмасвойни қанақанги эркаларди-я!.. Ҳеч кимни ёмон кўнгилда унинг яқинига йўлатмасди… Мактабда ўқиб юрганида қизлар унинг орқасидан чопишгани-чи?! Боласи бечорани кўз очиришга қўйишмасди-я, тушмагурлар! Уялганидан ўзини қўярга жой тополмай қоларди шўрлик… Ўғил бола бўлсаям тортинчоқ эди-да Ўлмасвой!.. Кейин-кейин ўзиям танлайдиган одат чиқарди… Ана шуниси ёмон бўлди. Қанча-қанча яхши қизларни йўққа чиқарди. Унисини ундоқ деди, бунисини бундоқ… Оқибати нима бўлди?.. Танлаб-танлаб топгани шу Сожидами?.. Бети қурсин!..
«Вой, отаси-ей! — беихтиёр шивирлай бошлади Орзи хола кўча деворига суянганча узоқ-узоқлардан кўзини узмай.
— Бу ўғлингиз хотинга ёлчимади-ку!.. Нима қилай?.. Анави Сожида боламни «мол» қилиб олди. Чизган чизиғидан чиқолмайди шўрлик… Саксонга кирганимда менга кун бермагани-чи!.. Муюлиш кўчадаги Фарзинисанинг айтишига қараганда, фолчима-фолчи юрармиш бу отинг ўчгур… Вой, биттагина боламни амал ичири-иб бир бало қилиб қўйса нима қилама-ан, отаси?!»
— Орзи хола кўз-ёшларини енгининг бир бурчагига артиб улгурмай узоқдан тракторнинг тариллаган товуши эшитилди. «Ана, бу Ўлмасвойнинг тарақ-туруғи!.. — кўнглидан ўтказди Орзи хола бироз кўнгли ёришиб.
— Ишқилиб, яна маст бўлмасин-да!.. Шу тобутингда тикка тургур хотинини деб ичкиликкаям ўрганди-я болам тушмагур!.. Ичида армони кўп-да, ахир!..»
— Эна, яна кўчада ўтирибсизми ярим кечаси?.. — норози оҳангда тўнғиллаб қўйди Ўлмасвой Орзи холанинг елкасидан тутиб.
— Маза қилиб ухласангиз бўлмайдими?.. Ёш бола бўлмасам…
— Болагинам-эй, одам қариса шунақанги кам уйқу бўп қоларкан-да!..
— Бўпти, бўпти… Боринг, энди ўрнингизга ётинг!..
Ўғлининг совуқ муомаласидан Орзи хола ичида бироз хафа бўлди: «Сожида ярамас мениям ёмон кўрсатиб қўйган-да!» — дея ўзини юпатган бўлди-ю, секин-секин юриб ётоғига кириб кетди.
«Бир нарсадан уруш чиқариб энамни ўлдириб қўйса-я!..
Ҳа, унинг қўлидан келади… Таёқ-паёқминан бир урса, ким кўриб ўтирибди…
Қари кампирга кўп нарса керакмиди…»
— Ўлмасвой юраги безовталаниб шу бугуноқ ер ҳайдаб тугатиш кераклигини ҳам унутди. Тракторини шартта катта йўлга бурди-да, ҳаш-паш дегунча уйга етиб келди…
Дарвоза қаршисига яқинлашиб аввалига қулоқ солиб кўрди. Ҳовли сув қуйгандек жим-жит…
«Кундуз кунлари энам ҳовлини айланиб юрарди-ку!.. — хаёлидан ўтказди у баттар ташвишга тушиб.
— Йўқ… Бекорга безовта бўлмадим, шекилли… Бир гап бўлган-ов энамга!..»
— Ўлмасвой жонҳолатда ичкарига отилиб кирди-ю, тўғри Орзи холанинг хонасига кирди. Хайрият… Энаси тинчгина тасбеҳ ўгириб ўтирган экан. Ўғлини кўриб Орзи холанинг чеҳраси ёришиб кетди.
— Вой, бо...ЕщёХотинининг гапларини Ўлмасвой кун бўйи миясидан чиқаролмади. Гоҳ энасини кўзи қийди, гоҳ қиймади. Туриб-туриб… Сожидани кўз олдига келтириб кўрди. Унинг важоҳат тўла башарасини тасаввур қилиб кўриб, кутилмаганда юрагини ваҳм босди:
«Бир нарсадан уруш чиқариб энамни ўлдириб қўйса-я!..
Ҳа, унинг қўлидан келади… Таёқ-паёқминан бир урса, ким кўриб ўтирибди…
Қари кампирга кўп нарса керакмиди…»
— Ўлмасвой юраги безовталаниб шу бугуноқ ер ҳайдаб тугатиш кераклигини ҳам унутди. Тракторини шартта катта йўлга бурди-да, ҳаш-паш дегунча уйга етиб келди…
Дарвоза қаршисига яқинлашиб аввалига қулоқ солиб кўрди. Ҳовли сув қуйгандек жим-жит…
«Кундуз кунлари энам ҳовлини айланиб юрарди-ку!.. — хаёлидан ўтказди у баттар ташвишга тушиб.
— Йўқ… Бекорга безовта бўлмадим, шекилли… Бир гап бўлган-ов энамга!..»
— Ўлмасвой жонҳолатда ичкарига отилиб кирди-ю, тўғри Орзи холанинг хонасига кирди. Хайрият… Энаси тинчгина тасбеҳ ўгириб ўтирган экан. Ўғлини кўриб Орзи холанинг чеҳраси ёришиб кетди.
— Вой, болам, бугун эрта қайтдингми?.. Кел, манави ерга ўтирақол!..
— Орзи хола шоша-пиша ўғлига ёнидан жой бўшатди.
— Сожида, болалар кўринмайдими, эна?..
— Ўлмасвой Орзи хола кўрсатган ерга ўтираётиб ташқарига аланглаб олди.
— Ке, қўй ўшани… Бети қурсин бунақа келинни… Нимаймиш, ҳе йўқ, бе йўқ мен жиянимникига бориб турармишман… Ахир… Бу уйни отанг раҳматли қуриб кетган-ку!..
Мен Ўлмасвойимни ташлаб ҳеч қаерга кетмайман, десам… Урмоқчи бўлди…
— Нима-а?.. — беихтиёр Ўлмасвойнинг юзидан қони қочди.
— Урдими?..
— Вой, болам, тинчлансанг-чи!.. Мунча ваҳима қилмасанг?! Менам жа келинга урдириб қўядиганлардан эмасман… Уриб кўрсин-чи!..
— Орзи хола тўсатдан ҳассасини қўлига олди,
— Мана шу ҳассаминан бир солиб суягини пачақлаб қўярман…
— Сизам ўшаминан ҳадеганда тенг бўлаверманг-да, эна!..
— бирдан гапни бошқа ёққа буриб юборди Ўлмасвой.
— У ҳали ёш бўлса… Жаҳл устида бирор ерингизга қаттиқроқ тегиб кетса нима бўлади?..
Умуман… Сожиданинг гапидаям жон борга ўхшайди… Қайнона-келин ҳадеб аччиқ-тирсиқ қилавермай… Ўша жиянингизникига бориб турсангиз тинчроқ бўлармиди…
Ўғлидан ҳеч қачон бундай гапларни кутмаганди.
Орзи холанинг юраги увишиб, аъзойи баданини совуқ тер босгандек бўлди… Наҳотки?.. Ўз туққан боласи шундай дедими?.. Оқ сут бериб катта қилган, ишдан кеч қолса кўзлари нигорон бўлиб кутган боласи шундай дедими?.. Демак… Ўлмасвойнинг ҳам жонига тегибди-да қариган чоғида!..
«Вой тавба қилдим-эй!.. Энди нима қиламан?.. Ўлмасвойимсиз қандоқ яшайма-ан?..»
Орзи хола ўғлининг кўзларига қараёлмади. Мунчоқдек тўкилиб келаётган ёш бошини эгиб қўйди. Фақат… Зўрға, зўрға сўнгги сўзини айта олди:
— Сенам мени ҳайдаяпсан-а, Ўлмасвой, ҳайдаяпсан-а?.. Майли… Сен шуни истасанг, кетганим бўлсин… Лекин… Сенсиз қандоқ қиларкинман… Билмадим, болажоним, билмадим…
— Хабар олиб тураман, эна!.. Кунора бориб тураман…
— Ўлмасвой энасининг олдида ортиқ тура олмаслигига кўзи етдими, зарда билан ўрнидан турди-да, ташқарига чиқиб кетди.
Билмаган… Кейинчалик Ўлмасвойга теккандан кейин далага чиқиб юриб билиб-билмай Ҳасан биргад билан дон олишиб қўйди… Хайрият, эри сезмай қолди… Бугун бўлса… Қайнонаси жонидан тўйдиряпти…
«Мени ҳассаминан урди-я!..
— ўзича ғудрана бошлади Сожида асабий лабтишлаб.
— Вой падарингга лаънат-эй! Ҳали мени ота-онам ҳам урмаган… Мен аҳмоқ бу сассиқ кампирнинг овқатини пишириб, исқиртларини тозалаб юрсам-у, раҳмат айтиш ўрнига ҳассаминан туширса… Ҳали қараб тургин… Бир тепиб кўчага чиқариб қўймасамми!..»
— У ўйлана-ўйлана, калтак егани юрагига тобора қаттиқ тегиб югурганича қайнонасининг хонасига кириб борди.
— Менга қара, сассиқ!
— рўмолини қўлига олиб ўшқира кетди Сожида.
— Елкамни кўр, кўкариб кетибди… Ота-онамдан емаган калтакни сен қалтироқ кампирдан ейманми-а?.. Мен сенинг ғамингни еб гапиргандим.
— Нима дединг?.. — қўлига ҳассасини олиб уришга чоғланди Орзи хо...ЕщёСожидани илгарилари ҳам кўп маротаба шайтон йўлдан урган. Болалигида отасининг катмончасини бир неча марта ўмариб кўрган…
Билмаган… Кейинчалик Ўлмасвойга теккандан кейин далага чиқиб юриб билиб-билмай Ҳасан биргад билан дон олишиб қўйди… Хайрият, эри сезмай қолди… Бугун бўлса… Қайнонаси жонидан тўйдиряпти…
«Мени ҳассаминан урди-я!..
— ўзича ғудрана бошлади Сожида асабий лабтишлаб.
— Вой падарингга лаънат-эй! Ҳали мени ота-онам ҳам урмаган… Мен аҳмоқ бу сассиқ кампирнинг овқатини пишириб, исқиртларини тозалаб юрсам-у, раҳмат айтиш ўрнига ҳассаминан туширса… Ҳали қараб тургин… Бир тепиб кўчага чиқариб қўймасамми!..»
— У ўйлана-ўйлана, калтак егани юрагига тобора қаттиқ тегиб югурганича қайнонасининг хонасига кириб борди.
— Менга қара, сассиқ!
— рўмолини қўлига олиб ўшқира кетди Сожида.
— Елкамни кўр, кўкариб кетибди… Ота-онамдан емаган калтакни сен қалтироқ кампирдан ейманми-а?.. Мен сенинг ғамингни еб гапиргандим.
— Нима дединг?.. — қўлига ҳассасини олиб уришга чоғланди Орзи хола.
— Қани, яқин кеп кўргин, нақ суягингни майдалаб ташлайман сен жувонмаргни!
Азбаройи хуноби ошган Сожида жаҳл билан ҳассага ёпишди-ю, бир чеккага ирғитиб юбориб, кутилмаганда икки қўли билан Орзи холанинг бўйнига чанг солди.
— Сен сассиқни ҳозироқ ўлдираман!
— Ўлдириб бўпсан!..
Қайнона-келиннинг олишуви узоққа чўзилмади…
Йўқ, йўқ… Сожида сира билмай қолди-да!.. Энди нима қилади?.. Ўлдириб… Одам ўлдириб қўйди-ку, ахир!.. Нима қилса экан-а?.. Нима қилса экан?..
Ўғли келиб қолса, тириклай кўмиб юборади-ку!.. Йўқ… Яшириш керак… Ҳа… Кўмиб юборади-да, ўзи қочворади… Болалар?.. Улар ҳам бир кунини кўрар…
Сожида телбаларча нималардир деб шивирлаганча кампирни кир ўрага судраб келди…
Ҳа, ҳа… Чуқур… Ташлаб юборса бўлди… У ҳеч нарсани билмайди… Ҳеч қанақа ўликни кўргани йўқ… Орзи холанинг ҳали совуб улгурмаган танаси мағзава тўкилган ўрага шалоплаб тушди ва Сожида шу заҳотиёқ ўрага қум ташлай бошлади.
У шартта ўрнидан турди-да, шаҳдам қадамлар билан уйга жўнади…
Дарвозадан ичкарига кирибоқ, тўғри энасининг хонасига кўз ташлади. Ҳеч ким йўқ… Уйдаги нарсалар негадир бетартиб сочилиб ётибди.
«Кетиб қолган бўлса-я!..»
— миясига келган ўйдан Ўлмасвойнинг ўзи ҳам сесканиб кетди… У шошиб ўзининг уйига кирди… Уй бўм-бўш… Юрагини баттар ваҳм босиб ҳовлига чиқди… Ҳовли четидаги ўранинг кўмиб ташланганини кўриб ҳайрон бўлди…
Қандайдир номаълум овоз уни «Оч, оч, ўрани оч!..» дегандек бўлаверди. Кетмонни қўлига олиб телбаларча ўрани қайтадан кавлай бошлади. Илгариги жойигача кавлаб тушгач…
Не кўз билан кўрсинки… Мағзавали балчиқ юзида… Орзи холанинг ш...ЕщёЎлмасвойнинг ишлари, барибир юришмади. Юраги ғаш тортиб турли шайтоний хаёлларга бораверди. Бунинг устига трактор қурғурнинг ғилдираги ишдан чиқди. Хуноби ошганча қарта бошига келиб ўтирди. Ўтирди-ю… Қулоқлари остида худди энаси дод солаётгандек бўлаверди… Йўқ… У бориши керак… Бормаса бўлмайди… Бу юрак қурғур бекордан-бекорга ғаш тортмаётгандир…
У шартта ўрнидан турди-да, шаҳдам қадамлар билан уйга жўнади…
Дарвозадан ичкарига кирибоқ, тўғри энасининг хонасига кўз ташлади. Ҳеч ким йўқ… Уйдаги нарсалар негадир бетартиб сочилиб ётибди.
«Кетиб қолган бўлса-я!..»
— миясига келган ўйдан Ўлмасвойнинг ўзи ҳам сесканиб кетди… У шошиб ўзининг уйига кирди… Уй бўм-бўш… Юрагини баттар ваҳм босиб ҳовлига чиқди… Ҳовли четидаги ўранинг кўмиб ташланганини кўриб ҳайрон бўлди…
Қандайдир номаълум овоз уни «Оч, оч, ўрани оч!..» дегандек бўлаверди. Кетмонни қўлига олиб телбаларча ўрани қайтадан кавлай бошлади. Илгариги жойигача кавлаб тушгач…
Не кўз билан кўрсинки… Мағзавали балчиқ юзида… Орзи холанинг шишиб кетган мурдаси қалқиб турарди…
— Эна-а!.. — мурдани қучоқлаб юқорига оларкан, бор овозда қичқириб юборди Ўлмасвой.
— Эна-а!.. Нималар қип қўйдингиз?.. Мени кимларга ташлаб кетдинги-из?..
— Унинг фарёдини эшитиб ҳовлига қўни-қўшнилар йиғила бошлади.
— Бир исқиртнинг касрига қолган энам-а!.. Дийдоримга тўймаган энам-а!..
Ахир… Жиянингизникига тинчгина бориб турсангиз шу ишлар бўлмасди-ку, эна!.. Ҳароми келинингизни билардингиз-ку!..
Қани у қанжиқ?.. Қани менинг энамга чанг солган?.. Энамнинг қасосини олмасдан қўймайман…
Топиб беринглар уни!..
Ўзини у ёқдан бу ёққа уриб тинимсиз дод солаётган Ўлмасвойни кимдир қарғади, кимдир тасалли берди. Маҳалла оқсоқоли Собир ота унинг елкасидан тутиб даст ўзига қаратди-да, бир гапни айтди:
— Менга қара, Ўлмасвой… Кўпам дод-вой қилаверма!.. Энди фойдаси йўқ… Энанг сенлардан қутулганига шукр қилиб ётгандир… Бир умр сени деб яшади… Бирон марта чучук сўз бердингми энангга?.. Йўқ… Унинг ўрнига хотинчангнинг ноғорасига ўйнадинг…
Онани топиб бўлармиди, ука!?
— Йў-ўқ!.. — Ўлмасвой жон талвасасида оқсоқолнинг қўлидан чиқиб Бачқир тарафга югуриб кетди. Унинг нияти, қандай бўлмасин Сожидани топиш ва ўлдириш, топташ, мажақлаш, танасини бўлак-бўлак қилиб итларга едириш эди…
Олимжон ҲАЙИТ
______У Сарой эмас, Кулбайи вайронадир...
_____________________________
,___ Дунёни барча Бахту ____
Кувончларини Отажоним ва Онажонимни
___эски Калишларига хам алмашмайман__
__Дейдиган МАРД борми?! ____
Таралмайди райҳон ифори,
Гул ўсмайди гулсиз ифори,
Хазон бўлар Эркак баҳори,
Агар уйда Она бўлмаса...
Татимайди еган нонингиз,
Эл ичида йўқдир шонингиз,
Кимга керак иссиқ жонингиз,
Агар уйда Ота бўлмаса...
Кулиб боқмас тунлари ой ҳам,
Ёстиқ бошга ботаркан бирам,
Нега бунча ғам устига ғам?
Агар уйда Она бўлмаса...
Армонларни ичга ютарсиз,
Зор энтикиб, зимдан кутарсиз,
Бахт нелигин билмай ўтарсиз,
Агар уйда Ота бўлмаса...
Боласиз уй мозор дейдилар,
Отанг, Онанг бозор дейдилар,
Бор дунёинг бекор дейдилар,
Агар уйда Она бўлмаса...
Кундуз қуёш, тунда ой кулар,
Хотин бор Эр элда бой бўлар,
Сўққабошнинг ҳоли вой бўлар,
Агар уйда Она бўлмаса...
Бир кун сочга оқ ҳам оралар,
Қаддингиз ҳам бир кун эгилар,
...Ещё______"Гар У'зингни саройда Бахтсиз этсанг хис_____
______У Сарой эмас, Кулбайи вайронадир...
_____________________________
,___ Дунёни барча Бахту ____
Кувончларини Отажоним ва Онажонимни
___эски Калишларига хам алмашмайман__
__Дейдиган МАРД борми?! ____
Таралмайди райҳон ифори,
Гул ўсмайди гулсиз ифори,
Хазон бўлар Эркак баҳори,
Агар уйда Она бўлмаса...
Татимайди еган нонингиз,
Эл ичида йўқдир шонингиз,
Кимга керак иссиқ жонингиз,
Агар уйда Ота бўлмаса...
Кулиб боқмас тунлари ой ҳам,
Ёстиқ бошга ботаркан бирам,
Нега бунча ғам устига ғам?
Агар уйда Она бўлмаса...
Армонларни ичга ютарсиз,
Зор энтикиб, зимдан кутарсиз,
Бахт нелигин билмай ўтарсиз,
Агар уйда Ота бўлмаса...
Боласиз уй мозор дейдилар,
Отанг, Онанг бозор дейдилар,
Бор дунёинг бекор дейдилар,
Агар уйда Она бўлмаса...
Кундуз қуёш, тунда ой кулар,
Хотин бор Эр элда бой бўлар,
Сўққабошнинг ҳоли вой бўлар,
Агар уйда Она бўлмаса...
Бир кун сочга оқ ҳам оралар,
Қаддингиз ҳам бир кун эгилар,
Хаста қўлга ким асо тутар?
Агар уйда Она бўлмаса...
Отабек қўмсар гулу райхонни,
Ошиқ қалб ҳам усиз тўлмаса,
Бошга урасизми Жаҳонни,
Агар уйда Ота бўлмаса.....
Нигоҳингиз бунча ғамгин,бунча ўткир,
Сизга боқиб узууун ўйга толдим бобо,
Юзингизга яширингандек,бир олам сир,
Англай олмай кўзимга ёш олдим бобо.
Кўзларингиз ёшга тўлган,мисли уммон,
Ёки тошиб келмоқдами қувонч ашки.
Чеҳрангиз соф,беғуборсиз мисли осмон,
Қалбингизни кўра олсам эди кошки.
Бошингизда эски дўппи,эски кийим,
Пешонангиз тўлиб кетган ирмоқларга.
Сочларингиз қордек оппоқ,қошлар уюм,
Балким овоз кирмас энди қулоқларга.
Ё қолгансиз меҳр-мурувватга муҳтож,
Кутаябсиз балким кимнинг дийдорини.
Ё ёлғизсиз момонгизга бор эхтиёж,
Ёки йўқлаб келдингизми мозорини.
Юзингизга уриб,сингиб кетган хазон,
Беимконсиз,кучсиз,мисли кекса чинор.
Букса ҳамки тақдир йўли сизни ёмон,
Қалбингизни тарк этмабди эрка баҳор!!!
Сайёра Сабрия.4.11.18